Oni koji su jednom živeli na Čukarici, retko se odlučuju da je napuste. To će vam reći najveći broj rođenih ili doseljenih Čukaričana od skoro 200.000 koliko trenutno živi na ovoj beogradskoj opštini. Čukarica ima ono što je potrebno svakom ko želi da pobegne od gradske gužve, a opet želi da bude bliže centru Beograda. Ova opština je savršena za one koji vole prirodu, a ne žele da se odriču udobnosti života u gradu. Nekada su se ovde nalazili vinogradi i cvetni vrtovi, a danas su tu ulice koje ponosno čuvaju duh ranijih dana.
PRAKTIČNE INFORMACIJE
Opština Čukarica zauzima površinu od 15.650 ha na kojoj živi skoro 200.000 stanovnika. Podeljena je na gradski i prigradski deo. Gradski je deo urbane zone Beograda, sačinjen od 15 naselja, dok prigradski deo opštine obuhvata osam naselja. Apsolutni centar Čukarice je Banovo brdo gde se nalazi i sedište opštine. Među poznatija naselja spadaju Železnik i Žarkovo.
Gradska opština Čukarica Šumadijski trg 2, Telefon: 3052-100 Sajt: http://www.cukarica.rs/ E-mail: [email protected] Uslužni centar – informacije: 3052-130
Brdovita opština Čukarica dobila je ime po mehani, kafani Stojka “Čukara” Jankovića, podignutoj u podnožju brega Kamenjak gde se spajaju Topčiderska reka i Sava, 1850. godine, preko puta današnje Ade Ciganlije. Stojko je mehanu zakupio od Žarkovačke opštine, u čijem sastavu je bila današnja Čukarica. Za putnike i trgovce koji su iz Šapca, Valjeva i Obrenovca dolazili u Beograd, ovo čuveno odmorište je bilo mesto da odahnu pred odlazak u grad.
I dalje nije sigurno da li je mehandžija nadimak “Čukar” imao pre nego što je kafanu uzeo u zakup ili je taj nadimak dobio kasnije na osnovu položaja kafane ispod brda-čuke. Svakako, po njemu ili obližnjem brdu, mehana je nazvana „Čukarova", da bi kasnije, ona i ceo kraj oko nje bio prozvan Čukarica.
Priča o Čukarici traje više od jednog veka. Godine 1911. tadašnje selo Čukarica izdvojeno iz Žarkovačke opštine, ali samo odvajanje nije teklo tako lako. Iako od najužeg centra Beograda udaljena samo šest kilometara, Čukarica je bila malo naselje sa oko 800 stanovnika, koje je pripadalo Žarkovačkoj opštini.
Do sredine 19. veka prostor današnje Čukarice i Banovog brda bili su nenaseljen deo u okviru atara sela Žarkovo. Ljudi su zalazili jedino na Banovo brdo koje je bilo pod pšenicom, kukuruzom i vinovom lozom.
Napretku Čukarice doprinela je izgradnja prve srpske železničke pruge od Beograda do Niša, čija je trasa išla obodom Čukarice, koja je puštena u saobraćaj 1884. Mesto oko Čukarove mehane postalo je idealno područje za podizanje industrijskih objekata. Predgrađe se razvijalo duž druma, da bi se pred kraj 19. veka povezalo sa Beogradom. O usponu ovog kraja svedoči i odluka književnika i političkog poslenika, Dubrovčanina Matije Bana da 1861. podigne letnjikovac u kome se okupljala intelektualna elita onog doba. Izgrađeno u šumadijskom stilu, letnjikovac su krasili voćnjak, vinogradi, cvećnjaci pa je imanje Matije Bana, po kome ceo kraj Banovo brdo danas nosi ime, bilo nadaleko poznato po svojoj lepoti, kažu istorijski izvori.
Vremenom Čukarica počinje da se razvija kao industrijsko predgrađe Beograda. Na rast broja stanovnika na ovoj opštine najviše je uticao priliv seljaka koji su, nemajući kako da se prehrane, dolazili u grad i postajali su najamnici u gradskoj privredi. Isprva Čukarica je imala dve nazovi ulice, a žitelji nekoliko razbacanih kuća nisu imali ni struje niti vode za piće.
Fabrika za preradu kože prva fabrika u Čukarici
Prva fabrika koja je 1884. podignuta na Čukarici bila je fabrika za preradu kože. Vodilo se računa o izboru mesta za izgradnju industrijskih pogona, tako da su smeštani na periferiji Beograda, blizu reke, radi lakšeg transporta robe.
Čukarica je 1895. postala sedište Srpskog kraljevskog brodarskog društva. koje je deset godina kasnije od radionice preraslo u brodogradilište. Čukaricu je posebno proslavila Fabrika šećera, prva u Srbiji, koja je počela da radi 1900. I danas postoji drvna industrija u Makišu, a nekadašnja strugare je u izvesnom smislu preteča moćnog sistema obrenovačkih termoelektrana.
Čukarica je sa 1.406 stanovnika i 196 kuća postala veliko naselje koje je prvo dobilo status sela, što je bilo i uslov za izdvajanje od opštine žarkovačke.Ova odluka izazvala je negodovanje stanovnika Žarkova koji su izlaskom Čukarice gubili znatna sredstva iz opštinskog budžeta. Negodovanja su nastavljena protestima pred Narodnom skupštinom koji su prerasli u nerede. I pored svega, žalba meštana Žarkova nije usvojena, a ukazom kralja Petra Prvog Karađorđevića 31. decembra 1911. Čukarica i zvanično postala samostalna opština.
Čukarica u sastav Beograda ulazi 1930. čime gubi status opštine.
Između dva svetska rata na Čukarici je podignuto više važnih industrijskih objekata, kao što su: Fabrika motora (1927) , Fabrika kože i obuće (1939) i Fabrika kartona "Umka" (1939). Tako Čukarica vremenom postaje moćan industrijski rejon. Upravo je razvoj industrije na ovoj teritoriji doveo do prerastanja Čukarice u samostalnu opštinu.
Posle Drugog svetskog rata, Čukarica nastavlja strelovit razvoj. Od skromnog naselja, prerasla je u pravi grad. Nestala su nehigijenska naselja, Radnička ulica je 1966. generalno rekonstruisana, izgrađen ja nadvožnjak preko pruge Beograd – Niš, povezana Radnička ulica sa Kirovljevom, rekonstruisana Požeška ulica.
Nagla stambena izgradnja spojila je i seoska naselja s gradom. Na nekadašnjim njivama i pašnjacima izgrađene su nove gradske četvrti: Sportski centar, Bele vode, Cerak – vinogradi, Julino brdo... Nagli i intezivni porast stambene izgradnje uslovio je veliki priliv stanovništva. Stambeni kompleksi ispresecani su zelenim oazama i parkovima kao obeležjima savremenih arhitektonskih izraza. Izgrađen je i rekreacioni centar Ada Ciganlija, sa jedinstvenim Savskim jezerom. Danas je Banovo brdo centar Čukarice i tu je smešteno i sedište opštine, a među najveća i najpoznatija naselja spadaju Železnik i Žarkovo.
Zanimljivo na Čukarici
Čukarica je bogata parkovima i zelenilom, ali i je i moderno uređena, te predstavlja spoj urbanizacije i prirode i idealna je za sve koji vole da se odmore od gradske gužve i buke.
Kada se pominje Čukarica neizostavno je kupalište Ada Ciganlija koje pruža priliku za letnje uživanje nadomak centra grada, kao i Hipodrom kod Careve ćuprije koji je najstariji sportski objekat u Beogradu. Tu je i izletište Košutnjak, koje je savršeno ukoliko želite da provedete vikend u prirodi, a ne želite da napuštate grad. Jedna od znamenitosti opštine je i Most na Adi sa pilonom visine 200 metara.
Na opštini se nalaze mnoga crkve, kao i kulturna dobra, uključujući arheološka nalazišta Ledine u Žarkovu i Medovište u Velikoj Moštanici. Vredi istaći fabriku šećera koja je prvi objekat ove vrste u Beogradu i predstavlja primer industrijske arhitekture kakva je stvarana krajem XIX veka u severnoj i srednjoj Evropi.
Infrastruktura
Opština Čukarica je odlično povezana sa ostatkom Beograda, ali i Ibarskom magistralom, te su granice između gradskih i prigradskih naselja praktično iščezle.
Mnogobrojni autobusi povezuju Čukaricu sa svim delovima grada. Preko Banovog brda na putu od Vidikovca ka centru prolaze 23 i 53, a od njega saobraćaju 49, 50, 57 i 87. 51 vodi od Belih voda do Glavne železničke stanice, dok 52 sa Ceraka ide do Zelenog venca. 37 na svom putu od Kneževca do Pančevačkog mosta takođe prolazi kroz Čukaricu. 55 ide do Zvezdare preko Čukaričke padine, a njome prolaze i 56 i 89. Autobuske linije 58 i 88 su tu da povežu Železnik sa ostatkom grada, dok trocifreni autobusi 511, 512, 531, 532, 533 i 534 vode do prigradskih naselja. Tramvajske linije su takođe zastupljene - 3 prolazi preko, a 12 i 13 se okreću na Banovom brdu.
Obrazovanje
Čukarica je naklonjena deci i mladim ljudima. Na opštini se nalazi čak 19 osnovnih i sedam srednjih škola. Za one malo starije, tu su i Visoka hotelijerska škola, Visoka škola za sport i Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja, kao i Šumarski fakultet. Na Čukarici su najmlađim žiteljima dostupni brojni vrtići i predškolske ustanove, kojih je čak 21.
Sport
Opština Čukarica raspolaže mnogobrojnim sportskim objektima, a tu su i sportski klubovi sa članovima svih uzrasta.
Sportska tradicija je važna za ovu opštinu i nema sumnje da na nekom od terena ili bazena Čukarice i sada vežbaju budući šampioni. Vredi izdvojiti Sportsko-rekreativni centar „Košutnjak” koji obuhvata pet sala za različite sportove, kao i pet bazena za decu i odrasle. Ljubitelji sporta mogu pratiti mečeve FK „Čukarički” i KK „FMP” koji se takmiče u najvišim rangovima domaćih takmičenja.
Šoping i odmor
Restorani i kafane na Čukarici su poznati po raznovrsnosti i lako je pronaći obrok za svačiji ukus. Na ovoj opštini možete pronaći tradicionalnu kuhinju, ali i brzu hranu, pekare i poslastičarnice.
Ako volite da provodite vreme u kuhinji i radite na svom kulinarskom umeću, pijace na Čukarici su tu da pruže sveže namirnice za vaše uživanje.
Na Čukarici se nalaze i brojni tržni centri, a 2019. je otvoren i Ada shopping mall u Radničkoj ulici, prekoputa Ade Ciganlije. Ukoliko želite da istražujete i volite manje butike, radnje u Radničkoj ulici će vas iznenaditi svojom ponudom. Pored šopinga, slobodno vreme možete provesti u raznovrsnim kafićima i pabovima, kao i novotvorenom bioskopu u Ada šoping centru CineStar i bioskopima Roda Cineplex, Palas Šumadija (Roda 2).
Ova web stranica koristi kolačiće (cookies). Ukoliko želite da saznate više o pojmu cookies i kako da ih isključite, pogledajte Cookie Policy. Nastavljajući posetu našem web sajtu, saglasni ste sa korišćenjem cookies.
