Kako proglašenje dela Novog Beograda kulturnim dobrom utiče na prodavce stanova?

Novobeogradski blokovi 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 i 30 proglašeni su za kulturno dobro, čime su prodavci nepokretnosti na ovim opštinama u obavezi da se prvo obrate Zavodu za zaštitu spomenika kulture. Na ovaj način usporen je proces prodaje nepokretnosti u ovom delu Novog Beograda.

Kako je navedeno u „Odluci o utvrđivanju Centralne zone Novog Beograda za prostorno kulturno-istorijsku celinu (blokovi 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 i 30) ("Sl. glasnik RS", br. 6/2021) za prostorno kulturno-istorijsku celinu proglašena je “Centralna zona Novog Beograda”. Ona obuhvata devet novobeogradskih blokova: 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 i 30“.  Teritorija “Centralne zone Novog Beograda” ima približno kvadratnu osnovu okvirnih dimenzija 1.600 x 1.600 m.

Šta sa aspekta prava ovo znači i kako utiče na prodaju stanova?

Prodaja nepokretnosti sa zabeležbom svojstva kulturnog dobra je moguća, međutim, odredbama Zakona o kulturnim dobrima propisano je da pravo preče kupovine ima nadležna ustanova zaštite, što je u Beogradu Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Shodno tome prodavac je dužan da ponudu za kupovinu prvo uputi Zavodu za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Samo pravo preče kupovine i postupak propisani su odredbama Zakona o kulturnim dobrima i Zakona o prometu nepokretnosti. Uslov da bi se zaključio punovažan ugovor o prodaji stana koji se nalazi na katastarskoj parceli sa zabeležbom kulturnog dobra jeste da prodavac prezentira dokaze da je učinio ponudu imaocu prava preče kupovine i da je isti odbio ili da se u roku od 15 dana od dana prijema ponude nije izjasnio da prihvata ponudu. Važno je napomenuti i da prodavac ne može prodati nepokretnost drugom kupcu po ceni koja je povoljnija od one iz ponude.

U slučaju prodaje nepokretosti, bez prethodno učinjene ponude imaocu prava preče kupovine ili pod uslovima povoljnijim od uslova iz ponude, imalac prava preče kupovine može tužbom da zahteva da se ugovor o prodaji nepokretnosti oglasi bez dejstva prema njemu i da se nepokretnost njemu proda i preda pod istim uslovima.

"Utopijski" projekat sa ogromnim potencijalom zahvaljujući velikom prostranstvu i izuzetnim infrastrukturnim kapacitetima

Kako je navedeno u predmetnoj Odluci, period po završetku Drugog svetskog rata u Beogradu obeležen je velikim graditeljskim podvigom - izgradnjom Novog Beograda, novoplaniranog administrativno-upravnog centra Federativne Narodne Republike Jugoslavije. Bio je to primaran cilj vrhovnog rukovodstva jugoslovenske države i prioritetan zadatak arhitektima i inženjerima, ali i ondašnjem posleratnom društvu. Prostorno kulturno-istorijska celina reprezentuje prvu planiranu urbanu strukturu na levoj obali Save, projektovanu i velikim delom realizovanu u drugoj polovini 20. veka kao grad "sunca, prostora i zelenila". S idejne tačke gledišta najveći državni projekat tog vremena koji je nastao kao rezultat dugotrajnog sistemskog planiranja iza kojeg je država stajala institucionalno, proceduralno i ekonomski. Istovremeno period od konkursa do realizacije praćen je društveno-političkom promenama, na unutrašnjem planu stvaranjem jednopartijskog sistema, prelaskom na samoupravno društveno uređenje i ozvaničenjem društvenog vlasništva, a na međunarodnom planu - nastajanjem Pokreta nesvrstanih 1961. godine u kojem je Jugoslavija imala ključnu ulogu zauzimanjem neutralnog stava prema politikama Istočnog i Zapadnog bloka. To je za posledicu imalo veću slobodu u kreiranju nove prestonice SFRJ, ali i traženju novog stvaralačkog puta oličenog najpre u novobeogradskoj arhitekturi baziranoj na različitim stilovima moderne, sovjetskom socrealizmu u začetku ali i internacionalnom i brutalističkom stilu, koji je rezultirao formiranjem sopstvenog identiteta jugoslovenske posleratne arhitekture.

Dalje se navodi da “Centralna zona Novog Beograda” predstavljala jednu od ključnih za procese u planiranju, projektovanju i izvođenju stambenih celina i objekata u Jugoslaviji posle Drugog svetskog rata i istovremeno predstavlja jedan od najupečatljivijih i najoriginalnijih rezultata konkursne politike tog perioda. Novobeogradska posleratna moderna je originalno poricala istoričnost i sebe videla kao tačku prekretnicu, mesto razilaženja u istoriji jugoslovenske arhitekture čiji je stepen razvoja bio određen političkim, ekonomskim i društvenim faktorima, pa je tako postala simbol države socijalnog staranja i zaostavština SFRJ koja je devedesetih godina prestala da postoji zajedno sa socijalizmom kao zvaničnim oblikom državnog uređenja, ali i arhitekturom socijalnog stanovanja koja je mnogo više bila društvena potreba realizovana kroz politiku rešavanja stambene krize u skoro svim zemljama Evrope nakon Drugog svetskog rata. Bio je to prevashodno racionalan pristup u izgradnji zasnovan na funkcionalnosti koji je u svojoj konačnici ostao nerealizovan do kraja.

Želite da prodamo Vašu nekretninu?

Prepustite prodaju profesionalcima. Za više informacija kontaktirajte popunite formular ispod i očekujte uskoro naš poziv.